तुषारकी

कॅच मी इफ यू कॅन!      जेमतेम विशीचा वाटणारा ‘फ्रँक अबॅग्नेल’ नावाचा एक उमदा तरूण, ज्याच्या मागावर युरोप-अमेरिकेतील पोलीस आहेत. फसवणुकीचे कित्येक गुन्हे त्याच्या नावावर आहेत. पोलीसांनी त्याच्यासाठी रचलेल्या सापळ्यात प्रवेश करतो आणि सर्वांदेखत आपला कार्यभाग उरकून अलगदपणे निसटूनही जातो. आधी पुस्तकरुपात आणि पुढे चित्रपटाद्वारे गाजलेल्या सत्यकथेतील हा प्रसंग.         इकडे मुंबई-रायगडच्या खाडीलगत काही लोक मासेमारी करण्यासाठी गळ टाकून बसले आहेत. थोड्या वेळाने पाण्यात थोडी हालचाल जाणवते. गळ काढून पाहील्यानंतर त्याला लावलेले आमिष खाऊन मासा पसार झाल्याचे समजते. या परिसरात वेळ घालवण्यासाठी किंवा पोटापाण्यासाठी गळ टाकून मासेमारी करणाऱ्यांच्या बाबतीत नेहमीच घडणाऱ्या मत्स्यकथेतील हा दुसरा प्रसंग.        या दोन्ही प्रसंगांतील कथानायक देखणे आहेत, चलाख आहेत. एका कथेचा नायक आहे पडद्यावर आकर्षक वावर असणारा लिओनार्डो डी कॅप्रियो, तर दुसऱ्याचा आहे पाण्यावर आकर्षक वावर असणारा ‘टार्गेट फिश’. दोघेही आपल्या कृतीतून म्हणतात, “Catch me if yo...

ना बचेगा बास... एक जुनी लोककथा आहे. एका खूप दूरवरच्या देशात जिथे मासेच नव्हते, तिथला माणूस कंदमुळे, फळे आणि इतर प्राणी खाऊन आपली गुजराण करत असे. या अनोख्या जगात ‘बूडी आणि यालिमा’ नावाचे एक प्रेमी जोडपे होते. अर्थातच यालिमाच्या घरातून या प्रेमाला विरोध होता.मग, दोघांनी पळून जाऊन लग्न करण्याचा निर्णय घेतला. दोघेही दूर पळून जाण्यात यशस्वी झाले खरे, पण लवकरच त्यांना गावातील जुन्या विचारांच्या मंडळींनी गाठले. या मंडळींच्या दृष्टीने या विवाहाला एकच शिक्षा होती, मृत्यूदंड. स्वत:चा जीव वाचवण्यासाठी बूडी आणि यालिमा वाट फुटेल तिकडे पळत सुटले. पळता पळता जमिन संपली व समुद्र सुरू झाला. त्यांच्या पाठलागावर ते कर्मठ लोक होतेच. शेवटचा पर्याय म्हणून बूडीने किनाऱ्यावर पडलेल्या लाकडांचे भाले केले व ते पाठलाग करणाऱ्या लोकांवर फेकले. पण विरोधकांची संख्या खूपच जास्त होती. अखेर बूडीचे भाले संपले. विरूद्ध बाजूंनीही भाल्यांचा वर्षाव झाला. हताश बूडी आणि यालिमानं समुद्रात उडी घेऊन जीवनाचा शेवट केला.      पण लोकं म्हणतात, ते दोघे अजून जिवंत आहेत, एका माशाच्या रुपात. तो मासा लोकांची चाह...

तेरे मेरे ‘बीच’ पे! “तेरे मेरे बींच में ,कैसा है ये बंधन अंजाना...”  ऐंशीच्या दशकातील ‘एक दुजे के लिए’ या सुप्रसिद्ध चित्रपटातील हे गीत. मनमोहक आवाज, कलाकारांचा पडद्यावरील सुरेख वावर, सोबतीला लाभलेले तेवढ्याच तोलामोलाचे संगीत आणि गूढ  शब्दरचना हे या गीताचे वैशिष्ट्य.  भाषिक आणि सांस्कृतिक भेद असूनही अज्ञात ‘बंधनाने’ बांधल्या गेलेल्या युगुलाची कहाणी या चित्रपटात गुंफली गेलीय. आपल्या सभोवतालचा निसर्गही या चित्रपटांसारखाच आहे- विलक्षण कहाण्यांनी भरलेला. त्यातील गीतांसारखाच मनमोहक आणि गूढ. या रंगीबेरंगी निसर्गपटात अशा काही अनाकलनीय गोष्टी घडत असतात की प्रत्येक वेळेस त्याचा नेमका अर्थ लावणे आपल्याला कठीण जाते. विशाल  वसुंधरेच्या पडद्यावर सर्वाधिक वावर असणारा समुद्र आणि त्याच्या पोटातील विश्व हे आपल्या जाणीवांपेक्षाही अधिकच अथांग आहे. हा अथांग सागर मानवाच्या शोधक वृत्तीस सातत्याने आव्हान देत राहतो आणि त्याला पुरूनही उरतो.       समुद्राच्या या निळ्या विश्वात सातत्याने बदल होत असतात. भरती-ओहोटी, तापमान बदल, मानवी हस्तक्षेप यांमुळे इथे नेहमीच...

‘ स्टीव्ह आणि स्टिंग!’        भारतापासून दूर ऑस्ट्रेलियातल्या क्विन्सलँड समुद्रकिनारी ‘Ocean's Deaadliest’ या लघुपटाचे चित्रिकरण चालू होते. या लघुपटाशी संबंधित दोन व्यक्ती तिथल्या उथळ पाण्यात उतरल्या. त्यातील एक जस्टीन नावाचा कॅमेरामन चित्रिकरण करत होता. चित्रिकरण थांबल्यानंतर आपल्या मुलीसाठी शाळेच्या प्रोजेक्टचा एक भाग चित्रीत करण्यासाठी “एक शेवटचा शॉट!” म्हणत जस्टीनचा साथीदार पुन्हा एकदा पाण्यात उतरला. काही वेळातच पाण्यातील ती व्यक्ती एका समुद्री जीवाच्या हल्ल्यात गंभीर जखमी झाली, त्या प्राण्याने काही सेकंदाच्या अवधीत शंभरहून अधिक वेळा आपल्या शेपटाचे तडाखे दिले. या हल्ल्यात जस्टीनचा साथीदार म्हणजेच ‘द क्रोकोडाईल हंटर’ म्हणून प्रसिद्ध असलेल्या स्टीव्ह आयर्विनचा दुर्दैवी अंत झाला. शिकारी नसलेल्या या क्रोकोडाईल हंटरच्या मृत्यूस कारणीभूत ठरलेला समुद्री जीव होता ‘स्टिंग रे’.        ही घटना होईपर्यंत गावच्या मासळीबाजारात ‘पाखट’ या नावाने विक्रीस असलेला हा ‘रे’ मासा इतका धोकादायक असेल हे कित्येकांच्या गावीही नव्हते. या घ...