मेस्सी जैसा कोई नही

मेस्सी जैसा कोई नही

समस्त फुटबॉलप्रेमींचे लक्ष लागून राहिलेली फुटबॉल विश्वचषक स्पर्धा खऱ्या अर्थाने रंगात येत असताना बलाढ्य मानल्या जाणाऱ्या संघांचा बेरंग व्हायची वेळ आली आहे. विजेतेपदाचे दावेदार आणि गत वर्षीचा विजेता संघ जर्मनी साखळीतच गारद झाला. तर गतउपविजेत्या अर्जेंटिनावरही स्पर्धेतून बाहेर पडण्याची नामुष्की आलीय. अर्जेंटिनापाठोपाठ पोर्तुगाल आणि स्पेनचे संघही परतीच्या प्रवासाला लागलेत. मेस्सी आणि रोनाल्डो या स्पर्धेत यापुढे पहायला मिळणार नाहीत याची चाहत्यांना खंत तर आहेच, पण  मॅराडोनानंतर केवळ अर्जेंटीनाच नव्हे तर संपूर्ण जगाला वेड लावणारा मेस्सी पुढील विश्वचषकात खेळण्याची शक्यताही कमीच वाटते. त्या अर्थाने लिओनेल मेस्सीचा हा अखेरचा विश्वचषक. फुटबॉल या खेळावर अधिराज्य गाजवणाऱ्या या खेळाडूला जगज्जेत्या संघाचा कधीच भाग होता आले नाही ही सल त्याला कायम राहील. यंदाच्या विश्वचषकातील अखेरचा सामना गमावल्यानंतर त्याच्या चेहऱ्यावरचे भाव सर्व काही सांगून जात होते.

एका सामान्य कुटूंबातील मुलगा ते एक उच्च दर्जाचा फुटबॉलपटू हा त्याचा प्रवास कसा होता?

“जेव्हा तुम्ही या लहान मुलाला पाहता तेव्हा विचार करता की हा खूपच बुटका आणि अशक्त आहे, ह्याला फुटबॉल खेळताही येणार नाही. परंतु तो ज्या प्रक्रीयेतून घडलाय ते पाहता नक्कीच काहीतरी भव्य करेल!”
बारा वर्षीय लहानग्या लिओबद्दल नेवेल्स ओल्ड बॉईज क्लबचे प्रशिक्षक आद्रेयन कोरीयन यांनी पहिल्यांदा व्यक्त केलेले हे मत.
      लिओनेलचा जन्म अर्जेंटिनाचा. वडील एका फॅक्टरीत साफसफाईचं काम करत. 'नेवेल्स ओल्ड बॉईज' या क्लबमधून त्यान फुटबॉल जगतात पदार्पण केलं. चौथ्या वर्षापासून फुटबॉल हेच सर्वस्व बनलेल्या मेस्सीला बाराव्या वर्षीच अनपेक्षीत धक्का बसला. अचानक त्याच्या रक्तामधील संप्रेरकाची वाढ थांबली. त्याची उंची चार-साडेचार फुटापेक्षा अधिक वाढणार नसल्याचं डॉक्टरांनी स्पष्ट केलं. उपचारासाठी महिन्याला अंदाजे 1500 डॉलर्स खर्च येणार असल्याचे सांगीतले गेले. या धक्क्याने कुटुंबावर आभाळच कोसळलं. फुटबॉलपटू बनण्याचं लिओचं स्वप्न नजरेसमोर धुळीस मिळत होतं. त्याच वेळी बार्सिलोना क्लबचे डायरेक्टर कार्लेस रेक्सेच यांचं मेस्सीकडे लक्ष गेलं. एकाग्रता, तीक्ष्ण नजर, चपळाई, वेग आणि क्षणात प्रतिस्पर्ध्याँना चकवण्याची ताकद या गुणांमुळेच बार्सिलोनानं दुर्धर विकारासह त्याला स्वीकारलं. या उपकारांची जाणिव ठेवून मोठ्या मोठ्या ऑफर्स ठुकरावत मेस्सी कायम बार्सिलोनाशी संलग्न राहिला. क्लब संस्कृतीशी फारशा परिचित नसलेल्या लोकांना त्याचे क्लबसाठी खेळणे स्वार्थीपणाचे वाटते. परंतु व्यावसायिक फुटबॉलमध्ये इतर राष्ट्रीय स्पर्धांपेक्षा क्लबांतर्गत लीग्जनाच महत्त्व असतं.

‘विंगर’ असलेल्या मेस्सीचं बलस्थान आहे ‘ड्रिबलिंग’ आणि ‘डॉजिंग’! चेंडू दोन्ही बाजूंनी खेळवत वेगाने गोलपोस्टच्या दिशेने धावणारा मेस्सी पाहीला की त्याच्या पायातील जादू दिसून येते.पेप गुआरडीओला या नावाजलेल्या प्रशिक्षकाच्या मतानुसार मेस्सी हा असा एकमेव खेळाडू आहे, जो चेंडू पायात नसताना ज्या वेगानं धावतो, त्यापेक्षा अधिक वेगानं तो चेंडू पायात घेऊन धावतो.  एक प्रकारची सहजता त्याच्या खेळात असते. सहसा डाव्या पायानं गोल मारणाऱ्या मेस्सीने आपल्या उजव्या पायावरही गेल्या काही वर्षांत मेहनत घेतल्याचं दिसून येतं. संधी मिळाली तर हेडरद्वारे गोल मारायलाही तो कधी चुकत नाही.

समोरून येणाऱ्या विरूद्ध संघाच्या बचावपटूंना चकवणारे त्याचे ‘डॉजिंग’चे कौशल्यही दैवी म्हणावे इतके अप्रतिम आहे. कधी कधी तर केवळ मेस्सीला रोखणे हाच उद्देश ठेवून काही संघ खेळताना दिसतात. या विश्वचषकातही असे दिसून आले. दुर्दैवाने मेस्सीला रोखण्याचे डावपेच यशस्वी झाले आणि त्याचे चाहते एका कौशल्यपूर्ण खेळाला मुकले. याच कौशल्याचा वापर करून त्याने बार्सिलोना क्लबला कित्येक वेळा विजेतेपद मिळवून दिलेत.

विक्रमी पाच वेळा त्याने फुटबॉल जगतातील सर्वोच्च मानल्या जाणाऱ्या ‘बलोन डी ओर’ पुरस्कारावर आपले नाव कोरलंय.
    राहता राहिलं त्याचं अर्जेटिनासाठीचं कर्तृत्व. मेस्सीने 2005 साली अर्जेंटीनाला एकहाती युथ विश्वचषक स्पर्धा जिंकून दिली. या स्पर्धेत त्याने गोल्डन बॉल आणि गोल्डन शूज हे दोन्ही पुरस्कार पटकावले. बीजींग ऑलिम्पिकमध्ये सुवर्णपदक, विश्वचषकाचे उपविजेतेपद मिळवून देण्यातही तो यशस्वी ठरलाय. संघ काही एकट्या-दुकट्याच्या खांद्यावर चालत नाही, पण मेस्सीनं तो चालवण्याचा प्रयत्न केलाय. आता बहुदा खांदेपालट व्हायची वेळ आलीय. मेस्सीला दुसरा मॅराडोना म्हटलं जायचं, पण तो पहिला मेस्सी आहे. फुटबॉल चाहत्यांनी मॅराडोनाला ‘एल दियोस’ म्हणजे देव अशी उपमा दिली आहे. तर मेस्सीलासुद्धा त्याचे चाहते ‘मसीहा’ (प्रेषित) मानतात.
केवळ अर्जेंटिनालाच नव्हे, तर संपूर्ण फुटबॉल जगतालाच तो अजूनही हवा आहे. त्याच्या चाहत्यांना त्याचा खेळ पाहणं नेहमीच आनंददायी होतं, यापुढेही काही काळ हा आनंद मिळावा हीच अपेक्षा.

- तुषार म्हात्रे, पिरकोन (उरण)

(वरील लेखातील काही भाग दैनिक कर्नाळा 6 जून 2018 च्या अंकात प्रसिद्ध झाला आहे.)