Posts

Showing posts from April, 2019

‘वेस्टर्न’ मार्गातील देशी संस्कृती!

Image
           विरारच्या दिशेने निघालेल्या लोकलमध्ये  “ पुढील स्टेशन...अगला स्टेशन... नेक्स्ट स्टेशन...” असा तिहेरी पुकारा झाल्यानंतर एक नवखा प्रवासी “प्लॅटफॉर्म कौनसे बाजू में आयेगा?” म्हणून विचारणा करतो. “इस साईड में आयेगा लेकीन उस साईड में खडे रहना” एकदा डाव्या बाजूकडे हात दाखवून उजव्या बाजूकडे पहात अनुभवी प्रवासी उत्तर देतो. आश्चर्याचे भाव चेहऱ्यावर आणत नवखा प्रवासी ज्या बाजूला उतरायचे असते त्याच्या विरूद्ध दारात उभा राहतो. अखेर ‘अगला स्टेशन’ येते, गाडीचा वेग कमी होऊन थांबण्याआधीच आणि आतील उतारू उतरण्यापूर्वीच काही चढारू ( उतरणारे : उतारू : : चढणारे : चढारू ) धसमुसळेपणाने चढत राहतात. जागा अडवण्यासाठी धडपड करतात. त्यांची चढाई संपून आता गाडी सुटण्याच्या मार्गावर असते. हा नवा अनुभव शिकलेले नवखे प्रवासी आणि या अनुभवात शेकलेले जुने प्रवासी शांतपणे ‘पायदान आणि फलाटामधील अंतर’ मोजत उतरतात. ज्या बाजूला उतरायचे असते त्याच्या विरूद्ध दिशेला उभे राहण्याचा धडा शिकवणारे हे स्टेशन म्हणजे ‘नालासोपारा’. असे वैशिष्ट्य असणारे बहुधा जगातील एकमेव स्टेशन. रेल्व...

प्रवास जलगंगेचा

Image
प्रवास जलगंगेचा          सर जेम्स लेईंग्! इंग्लंडमधील डरहॅम परगण्याचे शेरीफपद भूषवलेला माणूस. रिव्हर वेअर कमीशनर्स आणि सुएझ कॅनाल कंपनी या लोकप्रिय संस्थांचे अध्यक्ष म्हणून त्यांनी काम पाहीले आहे. डेप्टफोर्ड हाऊस, संडरलँड येथील सर जेम्स लेईंग् अँड सन्स (लिमिटेड) या जहाज बांधणी करणाऱ्या कंपनीचे ते संस्थापक. ब्रिटीश सरकारद्वारे नाईटहूड पारितोषकाने सन्मानित असणाऱ्या या अवलियाचे सन 1901 मध्ये निधन झाले.      दुसरे व्यक्तीमत्त्व वालचंद हिराचंद दोशी! आधुनिक भारताच्या औद्योगिकीकरणाचे प्रमुख शिल्पकार तसेच वालचंद उद्योगसमूहाचे संस्थापक. भारताच्या किनाऱ्यावरून चालणारी ब्रिटिश जहाजकंपन्यांच्या अखत्यारीतील जहाजवाहतूक भारतीयांच्या हाती येण्याच्या दृष्टीने वालचंदांनी सरकारशी सतत वाटाघाटी केल्या.  अखेर दादाभाई नौरोजी यांच्या प्रेरणेतून आणि नरोत्तम मोरारजी यांच्या सहकार्याने वालचंदांनी ‘सिंदिया स्टीम नॅव्हिगेशन कंपनी’ ही भारतीय जहाजकंपनी स्थापन केली. आंतरराष्ट्रीय वाणिज्य मंडळाचे ते दोन वर्षे उपाध्यक्ष, 'ओरिएंटल' या भारतीय विमा कंपनीचे संचालक...